Tugasan Minggu 4

Minggu 4 : Aspek kesusasteraan yang digunakan dalam proses pengajaran sastera Bahasa Melayu

Tema
Tema merupakan persoalan utama yang hendak disampaikan dalam sajak, contohnya tema kemanusiaan, kasih sayang dan cinta akan negara.

Persoalan

Persoalan pula merupakan perkara sampingan yang hendak disampaikan. Misalnya, sesebuah sajak akan menyelitkan persoalan kasih sayang, kemarahan, dan kekecewaan tersebut.

Bentuk

Jenis bentuk, bilangan rangkap, jumlah baris, jumlah suku kata dalam baris, jumlah perkataan dalam baris dan rima akhir setiap baris.

Gaya Bahasa

Bahan “Tatabahasa” yang boleh digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu: 

Contoh bahan:

1 Kata Nama   

Kata nama ialah perkataan yang boleh menjadi unsur inti bagi binaan frasa nama. Selalunya perkataan demikian menamakan orang, haiwan, tempat, benda, atau konsep.^[1] Ia terbahagi kepada beberapa subgolongan berdasarkan ciri-ciri semantik perkataannya iaitu seperti kata nama khas, kata nama am, dan kata ganti nama. Sebagai contoh, berikut ialah beberapa binaan frasa nama yang menunjukkan kedudukan kata nama sebagai inti frasa nama dan perkataan-perkataan lain yang hadir sebelum dan selepasnya. Contohnya:

Frasa nama
Unsur sebelum	Kata nama	Unsur selepas
sebuah semua tiap-tiap empat orang	dewan bas pendapat pelajar	persidangan pelancongan bernas sekolah menengah

   

2 Kata Kerja

Kata kerja ialah golongan kata yang menjadi inti dalam frasa kerja, sama ada yang berlaku atau dilakukan. Lazimnya kata kerja menunjukkan sesuatu perbuatan atau keadaan melakukan sesuatu.Contohnya, berjalan, makan, memakan, dimakan dan sebagainya. Kata kerja terbahagi kepada, kata kerja transitif (perbuatan melampau) dan kata kerja tak transitif (perbuatan tidak melampau).

Isi kandungan    1 Kata kerja transitif 2 Kata kerja tak transitif 3 Aspek pengimbuhan   kata  kerja 3.1 Imbuhan kata kerja

Kata kerja transitif

Rencana utama: Kata kerja transitif

Kata kerja transitif ialah segala perbuatan yang dilakukan oleh pembuatnya kepada benda lain. Benda yang kena oleh perbuatan itu dipanggil penyambut (objek). Ayat yang menggunakan kata kerja transitif mesti mempunyai penyambut (objek). Kata kerja ini biasanya mempunyai imbuhan ‘me-‘ sama ada sebagai awalan atau sebahagian daripada imbuhan contohnya mengambil, mendermakan, membacakan, menduduki, mempersilakan.

Kata kerja tak transitif

Rencana utama: Kata kerja tak transitif

Kata kerja tak transitif ialah segala perbuatan yang dilakukan oleh pembuat itu sendiri kepada diri pembuat itu sendiri, tidak kepada benda atau orang lain. Kata kerja ini tidak memerlukan penyambut. Kata kerja tak transitif terbahagi kepada dua iaitu kata kerja tak transitif berpelengkap dan kata kerja tak transitif tak berpelengkap.

Aspek pengimbuhan kata kerja

Seperti dengan kata nama, kata kerja juga melalui proses pengimbuhan kerana proses pengimbuhan amat produktif dalam proses pembentukan kata kerja bahasa Melayu.

Imbuhan kata kerja

Terdapat empat imbuhan yang membentuk kata kerja, iaitu:

awalan kata kerja	akhiran kata kerja	apitan kata kerja	sisipan kata kerja
meN- beR- teR- di- mempeR- dipeR-	-kan -i	meN-...-kan beR-...-kan beR-...-an di-...-kan meN-...-i di-...-i mempeR-...-kan mempeR-...-i ke-...-an dipeR-...-kan dipeR-...-i	tiada

3 Kata Adjektif

Kata adjektif, juga dikenali sebagai kata sifat, ialah kata yang menjadi inti dalam frasa adjektif seperti manis sekali, sudah lama sungguh, masih lebat lagi.

Kata-kata dalam golongan kata adjektif menerangkan keadaan atau sifat sesuatu nama atau frasa nama. Kata adjektif boleh dikenali jika kata berkenaan didahului oleh kata penguat seperti amat, sangat, sungguh, sekali, paling, agak, benar.

Isi kandungan ·         1 Jenis jenis kata adjektif o    1.1 sifat o    1.2 warna o    1.3 ukuran o    1.4 bentuk o    1.5 waktu o    1.6 jarak o    1.7 cara o    1.8 pancaindera o    1.9 perasaan ·         2 Pangkat pangkat adjektif o    2.1 Pangkat biasa o    2.2 Pangkat perbandingan o    2.3 Pangkat menyangat o    2.4 Pangkat penghabisan

 

 

 

 

Jenis jenis kata adjektif

Kata adjektif terbahagi kepada 9 subgolongan:

sifat

menerangkan sifat keadaan atau seseorang

contoh: baharu (new), baik, cerdik, berani, lemah, kukuh, kemas, kejap, secantik, terkuat, tercantik

warna

contoh: merah, jingga, ungu, putih, hitam, kuning langsat

ukuran

contoh: pendek, panjang, tebal, nipis, dalam, besar, sebesar, ternipis

bentuk

contoh: bujur, lurus,

waktu

contoh: lama, lambat, lewat, segera, suntuk, lampau, lalu, silam

jarak

contoh: dekat, hampir, jauh

cara

contoh: selalu, jarang, kadang kadang, kerap, lambat, deras, laju, jelas, muram, lincah

pancaindera

·         rasa: sedap, lazat, manis, pahit, lemak, pedas, payau, masam,masin,

·         pandang: buruk, hodoh, jelita, cantik, tampan

·         dengar:bising, sunyi, senyap

·         bau: busuk, wangi, hangit, hapak

·         sentuh: kesat, kasar, lembab, halus, licin

perasaan

contoh: takut, seram, benci, rindu, marah, senang, sayang, gembira

Pangkat pangkat adjektif

Pangkat pangkat atau tahap adjektif ada empat:

Pangkat biasa

Ia dinyatakan dengan menggunakan kata adjektif biasa. Contoh:

·         Baju dia cantik.

·         Buah betik itu manis.

Pangkat perbandingan

Ia merupakan perbandingan sama, lebih atau kurang. Contoh:

·         Tenaganya sekuat Badang.

·         Buah jambu itu semanis gula.

Pangkat menyangat

Ia menerangkan adjektif yang keterlaluan seperti sangat, amat, benar-benar dan sebagainya. Contoh:

·         Cuaca hari ini sangat mendung.

·         Buah rambutan ini terlalu masak.

]Pangkat penghabisan

Ia menerangkan adjektif paling atau penghabisan. Contoh:

·         Gunung Kinabalu adalah gunung yang paling tinggi di Malaysia.

Menara KLCC bangunan yang tertinggi di Malaysia

4 Kata Tugas

Kata tugas ialah golongan perkataan selain kata nama, kata kerja dan kata sifat yang mendukung sesuatu tugas tertentu dalam binaan ayat, klausa dan frasa. Kehadiran kata tugas dalam ayat tidak berfungsi sebagai inti dalam sebarang frasa utama, sebaliknya mendukung sesuatu tugas sintaksis tertentu sama ada sebagai penghubung, penerang, penentu, penguat, pendepan, pembantu, penegas, penafi, pembenar pemeri atau tugas-tugas lain.

Terdapat 17 jenis kata tugas yang telah dikenal pasti dalam bahasa Melayu:

1.   Kata adverba

2.   Kata hubung

3.   Kata sendi

4.   Kata seru

5.   Kata bantu

6.   Kata perintah

7.   Kata pangkal ayat

8.   Kata bantu

9.   Kata penguat

10. Kata penegas

11. Kata nafi

12. Kata pemeri

13. Kata pembenar

14. Kata arah

15. Kata bilangan

16. Kata penekan

17. Kata pembenda

5 Ayat

6 Peribahasa

Menurut Za'ba, peribahasa ialah susunan kata yang pendek dengan makna yang luas, mengandungi kebenaran, sedap didengar dan bijak perkataannya.

Peribahasa tradisi merujuk kepada peribahasa yang digunakan dalam pertuturan sehari-harian atau secara bercetak sebelum tarikh kemerdekaan. Peribahasa moden pula merujuk yang dicipta selepas tarikh tersebut. Peribahasa merupakan sabahagian daripada bahasa kiasan dalam budaya Melayu.

Keindahan peribahasa merupakan cara sesuatu peribahasa itu digunakan, yang membina minda. Tetapi pada masa kini, pelbagai peribahasa dicipta yang memaksa pelajar-pelajar menghafalkan seberapa banyak peribahasa seperti robot.

Peribahasa yang baru dicipta ini memberikan peluang kepada penerbit buku melariskan buku masing-masing dengan mengisi buku masing-masing dengan peribahasa moden yang janggal, dengan setiap penerbit menghasilkan peribahasa masing-masing.

Selain itu, peribahasa yang baru dicipta ini juga mendorong kepada merosakkan bahasa, kerana sesetengah daripadanya hanya dibuat secara serkap jarang tanpa sebarang penyeliaan oleh sebarang pihak.

Sebagai contoh (ciptaan sendiri):

Seperti tetikus tanpa wayar / Seperti tetikus lepas tambatan.

Penjelasan:Tetikus dahulu terikat kepada komputer dan tidak bebas bergerak. Bagaimanapun, tetikus moden tanpa wayar bebas bergerak tanpa perlu terikat dengan komputer.

Ertinya: Seseorang yang dahulunya terikat kini bebas hendak kemana-mana sahaja.

Contoh penggunaan: Aminah kini bebas pergi ke disko semenjak dia keluar dari rumah keluarganya dan berpindah di kampung kebandar, seperti tetikus lepas tambatan.

PEMILIHAN BAHAN INTERNET UNTUK PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN BAHASA MELAYU

Bahan pengajaran dan pembelajaran kini boleh diperolehi bukan hanya daripada buku-buku teks malah ia boleh didapati daripada bahan-bahan internet yang merupakan salah satu sumber yang besar dalam meyumbangkan bahan-bahan pengajaran. Hal ini kerana kita boleh mendapatkan bahan-bahan daripada negeri dan negara lain sebagai rujukan juga sebagai bahan bantu mengajar untuk kita gunakan dalam proses P&P terutamanya dalam mata pelajaran Bahasa Melayu.

Pemilihan bahan internet untuk P&P Bahasa Melayu ini sering dipilih bagi pemilihan seperti berikut:

·                     Bahan sastera

·                     Bahan tatabahasa

·                     Bahan bidang ilmu lain

Berdasarkan aspek pendidikan, sebelum guru-guru menggunakan bahan-bahan sumber dari internet, sama ada untuk pengajaran dan pembelajaran secara langsung di bilik darjah atau sekadar sebagai bahan bantu mengajar yang telah terlebih dahulu dimuat turun, proses penilaian dan pemilihan perlu dilakukan. Hal ini perlu dilakukan supaya bahan sumber yang digunakan itu benar-benar membantu proses pengajaran dan pembelajaran. Perkara ini bagi mengelakkan timbulnya kesan negatif yang tidak dikehendaki atau djangka kepada proses pengajaran dan pembelajaran.

 

Memilih Bahan Sastera

Bahan sastera merupakan bahan yang berkaitan dengan kesusteraan yang mempunyai keistimewaan tersendiri berbanding bahan yang lain. Genre Sastera ialah kategori atau jenis karya sastera atau seni yang dicirikan dengan sesuatu gaya, bentuk atau kandungan tertentu. Bahan sastera ini merangkumi beberapa jenis seperti:

• Syair
• Pantun
• Seloka
• Gurindam
• Puisi
• Cerita pendek

Pemilihan bahan sastera juga perlulah berkaitan unsur-unsur kesusteraan. Menurut Hashim Awang, unsur-unsur yang terdapat dalam kesusteraan ialah seperti:

i. Intelek

ii. Emosi

iii. Imaginasi

iv. Teknik

Pemilihan bahan sastera perlu mengambilkira juga aspek-aspek lain seperti aspek-aspek terhadap penerimaan bahan tersebut kepada murid. Antara aspek-aspek tersebut ialah:

Pemilihan bahan tatabahasa

Tatabahasa merupakan bidang yang menumpukan perhatian terhadap pembentukan kata dan proses pembinaan ayat sesuatu bahasa. Bahasa terdiri daripada kumpulan ayat yang tidak terbilang jumlahnya. Ayat pula terdiri daripada rantaian perkataan  yang bermakna. Perkataan dibina oleh gabungan bunyi-bunyi dalam sesuatu bahasa yang mepunyai makna digabungkan menjadi suku kata menjadi perkataan.

Jenis-jenis tatabahasa

Jenis-jenis tatabahasa boleh diperolehi melalui laman web

· http://tatabahasabm.tripod.com/tata/

Dalam laman web ini mengandungi penerangan mengenai tatabahasa dan jenis-jenisnya

 Jenis-jenis tatabahasa

1.         Kata nama

2.         Kata Hubung

3.         Kata Kerja

4.         Kata Sen i Nama

5.         Kata nama khas